Đây là bài viết thứ ba trong danh sách sáu bài viết về Bảo quản viên trên FANDOM, dựa trên các bài viết trước đó của tác giả Sannse.
Hôm nay tôi muốn chia sẻ một vài cảm nghĩ của tôi về cách bạn nên lựa chọn một bảo quản viên mới.
Lựa chọn thành viên hợp lý để trao quyền bảo quản viên hoặc hành chính viên là một quyết định vô cùng quan trọng. Một bảo quản viên tốt có thể chăm chút và phát triển wiki một cách đúng đắn và đưa nó đến đỉnh cao. Ngược lại, một bảo quản viên không tốt, trong trường hợp xấu nhất, có thể chia rẽ cả một cộng đồng và làm mất đi những thành viên tốt trong cộng đồng ấy.
Có nhiều ý kiến khác nhau về số lượng bảo quản viên mà một wiki cần. Có ý kiến cho rằng cần có nhiều bảo quản viên để phân chia tải trọng công việc cho hợp lý, và để đảm bảo rằng luôn có ít nhất một bảo quản viên đang hoạt động. Một số khác lại hướng đến một hệ thống vững chắc bao gồm những ứng cử viên tốt nhất để họ có thể hợp tác và hoàn thành nhiệm vụ tốt hơn. Về phía tôi, tôi muốn bắt đầu với một nhóm nhỏ trên một wiki mới, và sau đó sẽ quyết định con số nào sẽ là tối ưu cho sự phát triển của cộng đồng một khi nó đã phát triển và trưởng thành.
Điều này lại càng quan trọng hơn với vị trí hành chính viên. Lưu ý rằng, hành chính viên không thể tước quyền của hành chính viên khác. Chính vì thế, chỉ cần một sai lầm nhỏ sẽ tạo cơ hội cho một thành viên xấu phá hoại wiki, lúc đó sẽ rất khó để ngăn chặn. Nhiều khi, bạn sẽ phải liên lạc với nhân viên, nhưng chúng tôi đôi khi sẽ không vào cuộc. Với một wiki trẻ, thường chỉ cần một hoặc hai hành chính viên là đủ. Bạn luôn có thể đóng góp nhiều hơn cho wiki song song với đà phát triển của nó.
Một sai lầm thường gặp mà tôi đã chúng kiến ở các sáng lập viên trẻ là quá dễ dãi trong việc cấp quyền bảo quản viên và hành chính viên – nhiều khi cấp quyền cho những thành viên đầu tiên đóng góp. Và một khi tình huống chuyển biến xấu đi, mọi thứ sẽ rất lộn xộn! Vì thế, việc cân nhắc lựa chọn thành viên hợp lý để cấp quyền là điều cốt yếu, và hãy lưu ý rằng không phải tất cả các bảo quản viên đều cần trở thành một hành chính viên.
Trong quá trình lựa chọn bảo quản viên, bạn cần cân nhắc các yếu tố để chứng minh rằng họ là ứng cử viên hợp lý. Mỗi người sẽ có những tiêu chí khác nhau, còn với tôi, tôi sẽ bắt đầu với:
- Độ tin cậy – Đây là phẩm chất cốt lõi. Một cộng đồng cần có những bảo quản viên mà họ có thể tin tưởng về trách nhiệm trong công việc và lợi ích chung của cộng đồng đó. Điều đó tạo nên mộ sự khác biệt rất lớn trong việc xây dựng một cộng đồng hòa bình.
- Tính công bằng – Một bảo quản viên đối xử công bằng và chu đáo với tất cả thành viên trong cộng đồng sẽ nhận được rất nhiều sự tôn trọng và tín nhiệm của cả cộng đồng đó.
- Kỹ năng – Một bảo quản viên tốt cần có hiểu biết về các công cụ của wiki và cách sử dụng chúng. Ngoài ra họ cần có những kỹ năng khác như khả năng sắp xếp và phân loại thông tin cũng như khả năng động viên các thành viên khác cùng hợp tác để phát triển. Tất cả những yếu tố trong danh sách này đều là kỹ năng, và tất cả bạn đều có thể học hỏi!
- Sự khôn khéo – Nhiều khi, lựa chọn từ ngữ hợp lý có thể tạo nên một sự khác biệt quyết định. Một người có thể giao tiếp với các thành viên khác theo một cách tích cực sẽ làm việc tốt hơn so với thành viên tự tin quá mức về tính thẳng thắn của mình.
- Tâm lý vững vàng – Một điều đáng buồn là trở thành một bảo quản viên đồng nghĩa với việc trở thành mục tiêu của sự nóng giận và lạm dụng. Nhiều khi, bảo quản viên phải thực hiện những điều mà họ không thích, ví dụ như cấm chặn một thành viên, xóa một bài viết, hay đơn giản là nhắc nhở thành viên khác ngừng hành động tiêu cực của họ lại. Một bảo quản viên tốt cần có khả năng thích nghi với những phản ứng tiêu cực mà không hành động quá đà, cũng như tránh để những từ ngữ hay hành động nặng nề ảnh hưởng đến họ.
Vẫn còn rất nhiều yếu tố mà tôi có thể liệt kê, như sự trung thực, kiên nhẫn, quyết tâm, linh hoạt, thân thiện,… nhưng sau cùng, điều quan trọng nhất vẫn là lựa chọn một người bao gồm tất cả những phẩm chất mà bạn mong chờ ở một bảo quản viên.
Song song với việc phân tích những phẩm chất của người bạn đang cân nhắc là nhiều câu hỏi khác bạn cần hỏi bản thân mình để cân nhắc xem người đó có phải là ứng cử viên thích hợp hay không.
- Họ đã tham gia wiki được một thời gian chưa? Một bảo quản viên cần biết rõ wiki và cộng đồng mà họ tham gia. Thời gian yêu cầu sẽ tùy vào wiki. Một wiki trẻ có thể thăng chức cho một người chỉ mới tham gia được một thời gian ngắn. Với các wiki đã tồn tại được lâu hơn, thời gian tối thiểu có thể lên tới vài năm.
- Họ đã đóng góp gì cho wiki chưa? Một số wiki yêu cầu số sửa đổi tối thiểu, và với một số wiki, những sửa đổi đó phải là trên các bài viết. Tuy nhiên, một thành viên có thể đóng góp qua các hoạt động tích cực của họ trên các diễn đàn, hoặc qua những bài đăng blog nổi bật… có rất nhiều cách để đóng góp cho sự phát triển của wiki và việc cân nhắc tất cả những cách thức một ứng cử viên đã thực hiện để phát triển wiki là một điều nên làm.
- Họ đóng góp có tốt không? Chẳng có lý do gì để lựa chọn một người có hàng trăm sửa đổi nhưng số sửa đổi đó lại không tác động gì nhiều. Chất lượng vẫn hơn số lượng.
- Họ có tiền sử về các cuộc xung đột hay chia rẽ không? Điều này có thể đã rõ ràng rồi, nhưng nếu một người đã bị cấm khỏi một wiki nhiều lần, người đó sẽ có rất ít khả năng trở thành người điều hành wiki đó. Điều này cũng áp dụng cho những người bị cấm khỏi wiki khác với wiki liên quan.
- Họ có giao tiếp với các thành viên khác không? – Biên tập là một công việc quan trọng, nhưng các wiki luôn yêu cầu sự hợp tác – và điều đó cần có sự giao tiếp. Một thành viên tham gia vào nhiều mảng thảo luận khác nhau trên một wiki đã làm tốt vai trò là một phần của cộng đồng, một điều cần thiết trong việc điều hành wiki.
- Họ có đối đãi với mọi người theo cách bạn muốn một bảo quản viên đối đãi với bạn? Rất hiếm người nào khi thay đổi phong cách đối nhân xử thế của họ khi trở thành bảo quản viên, nên cách họ đối nhân xử thế hiện tại rất có thể sẽ là cách họ đối đãi với các thành viên khác khi họ là bảo quản viên.
- Bạn có tin tưởng họ sẽ làm tốt trách nhiệm vì lợi ích tốt nhất của wiki? Đây là câu hỏi then chốt. Mỗi thành viên được trao quyền bảo quản viên của wiki đó cần phải đặt lợi ích tốt nhất của cộng đồng lên hàng đầu. Khi họ làm được điều đó, ắt hẳn những thành viên khác sẽ noi theo.
Như bạn đã thấy, có rất nhiều điều cần cân nhắc trong quá trình lựa chọn bảo quản viên. Một thành viên không cần phải hoàn hảo ở tất cả các phương diện để có thể là một bảo quản viên tốt, đó là điều hiển nhiên, nhưng nếu bạn xem xét bức tranh theo góc nhìn tổng thể, bạn sẽ có những thông tin tốt nhất để đưa ra quyết định của mình.
Bạn đã lựa chọn bảo quản viên bằng cách nào? Và cách bạn lựa chọn có hoạt động tốt với bạn không?
- Blog này được cập nhật từ Community Central, bạn có thể truy cập bài đăng gốc bằng tiếng Anh tại đây.